Cotard sanrısı veya Cotard sendromu, bir kişi öldüğüne, var olmadığına, eksik vücut parçalarına veya kaybolan vücut parçalarına sahip olduğuna inandığında ortaya çıkar. Şizofreniyi gösterebilen nadir ve ciddi bir sendromdur. Bununla birlikte, diğer koşullar da Cotard sendromuna neden olabilir.
Cotard sendromlu bir kişinin şizofreni hastası olması her zaman böyle değildir. Birçok durum Cotard sendromuna neden olabilir ve bazı insanlar nöbet sonrası kısa ömürlü bir semptom olarak yaşarlar.
Bazı bilim adamları, Cotard sendromunun beynin baskın olmayan yarımküresindeki lezyonlarla bağlantıları olabileceğine inanmaktadır. Bu, beynin bir kişinin baskın eliyle vücudun aynı tarafında bulunan tarafıdır. Bununla birlikte, bir dizi faktör gelişimini etkileyebilir.
Cotard Sendromu Nedir?
Cotard sanrısı veya Cotard sendromu, bir kişinin vücudu veya varlığı hakkındaki algısında nadir ve ciddi bir değişikliktir. Doğada değişebilen bir grup yanlış ama güçlü inancı kapsar.
Örneğin, bu sendromlu bazı insanlar öldüklerine inanabilirken, diğerleri ölümsüz olduklarını düşünebilir.
Sanrılar, olağandışı veya yanlış yönlendirilmiş inançlardan farklıdır. Cotard sendromlu bir kişi, kanıtlar aksini söylese bile, algılarının doğru olduğu konusunda ısrarcı hissediyor.
Bu, aksi takdirde yapamayacakları davranışları sergilemelerine neden olabilir. Örneğin, öldüğüne inanan bir kişi yemek yemeyi bırakabilir.
Cotard sendromunun diğer isimleri arasında “yürüyen ceset sendromu” veya nihilist yanılsama bulunur.
Cotard Sendromunun Belirtileri
Cotard sendromunun ana semptomu, bir kişinin varlığı hakkında yanlış bir inançtır. Şunlara inanabilirler:
- onlar yok
- ölüyorlar ya da ölüler
- vücut parçalarının bir kısmı eksik
- ölümsüzdürler ya da öldükler ve yeni bir hayata başladılar
Bu sendromlu insanlar ayrıca organlarının parçalandığına, kaybolduğuna veya yenildiğine inanabilirler.
2017 yılında yapılan bir incelemede, Cotard sendromuna sahip olduğu belirlenen 12 kişiden 8’inin öldüğünü hissettiği tespit edildi. Bunlardan üçü, sağlık çalışanlarının onları öldürdüğüne inanıyordu. Dördü ölme sürecinde olduklarını bildirdi.
Cotard Şizofreni Belirtisi Midir?
Evet, Cotard sanrıları şizofreninin bir belirtisi olabilir. Ancak, nadirdir. 2021 tarihli bir makale, şizofreni hastalarının %1’inden azının buna sahip olduğunu bildiriyor. Bir kişinin şizofreni tanısı alması için bu sendroma sahip olması gerekmez.
Şizofreni, Cotard sendromunun tanınmış bir nedenidir. Cotard sendromlu 12 kişiden oluşan küçük 2017 incelemesi, ikisinde de şizofreni olduğunu buldu.
Şizofreni, bipolar bozukluk ve diğer akıl sağlığı sorunları olan kişiler, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir veya tür sanrı yaşayabilir:
Bir kişinin güçlü, özel veya diğerlerinden daha önemli bir varlık olduğu inancı olan ihtişam sanrıları. Bir kişinin yanlış bir şekilde birinin veya bir şeyin kendisine zarar vermeye çalıştığına inandığı zulüm sanrıları, iki kişinin veya yerin yer değiştirdiğine dair yanlış inanç olan yanlış tanımlama sanrıları, kişinin kendisinin bir tanrı veya bir tanrı olduğuna inandığı zaman ortaya çıkan dini sanrılardır. tanrısal varlık erotomanik sanrılar, yani bir kişinin, örneğin bir ünlünün, kendisine aşık olduğuna inandığı zamandır.
Cotard Sendromuna Ne Sebep Olur?
Araştırmacılar, Cotard sendromuna neyin neden olduğunu veya şizofreni hastalarında neden ortaya çıkabileceğini tam olarak anlamıyor.
Cotard sendromu nadir görülen bir tanıdır ve buna neden olabilecek koşulları olan çoğu insanda hiç gelişmez. Bu, biyolojik, psikolojik, sosyal ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı anlamına gelebilir.
Araştırmacılar, Cotard sendromlu kişilerin beyinlerinde değişiklikler olması eğiliminde olduklarını bulmuşlardır, bu da altta yatan nörolojik sorunların gelişiminde rol oynayabileceğini düşündürmektedir. Örneğin, Cotard sendromlu 12 kişi hakkında rapor veren 2018 tarihli makale şunu buldu:
- dört kişinin beynin ön lobunda değişiklikler vardı
- dördü beyin hacminde genel bir kayıp yaşadı
- beşi beynin bazı bölgelerinde kan akışının azaldığına dair işaretler gösterdi
- yedisinde beynin en az bir tarafında lezyonlar vardı
Katılımcıların sekizinde şizofreni, depresyon veya madde kötüye kullanımı gibi psikiyatrik teşhis öyküsü vardı. Beşinin nörolojik semptomları da vardı.
Cotard sendromu riskini artırabilecek bazı durumlar şunlardır:
Epilepsi: Kişi epilepsiye bağlı beyin hasarı nedeniyle veya nöbet sonrası dönemde sanrılar yaşayabilir.
Nörolojik hastalıklar: Demans, inme ve travmatik beyin hasarı (TBI) gibi beyinde hasara neden olan durumlar sanrılara neden olabilir.
Madde kötüye kullanımı: Bir kişi uyuşturucu etkisi altındayken veya uyuşturucuya bağlı beyin hasarı nedeniyle sanrılar geliştirebilir.
Psikiyatrik durumlar: Cotard sendromu olan kişilerde depresyon gibi ruh sağlığı bozuklukları sıklıkla görülür.
Enfeksiyonlar: Özellikle beyindeki enfeksiyonlar sanrılara ve diğer nörolojik semptomlara neden olabilir.
Cotard Sendromunun Teşhisi
Doktorlar tipik olarak bir kişiyle nasıl hissettikleri hakkında konuşarak Cotard sendromunu belirleyebilirler. Bununla birlikte, bu sendrom altta yatan bir hastalığın belirtisi olduğundan, nedeni de belirlemeleri gerekecektir.
Bir doktor bir kişinin şizofreni olabileceğinden şüphelenirse, psikiyatrik bir değerlendirme önerebilir. Bu, bir kişinin zihinsel durumu hakkında bir ruh sağlığı uzmanına bilgi veren bir dizi soruyu yanıtlamayı içerir.
Şizofreni tanısı almak için kişinin belirli kriterleri karşılaması gerekir. Mental Bozuklukların Teşhis ve İstatistik El Kitabı (DSM-V) Güvenilir Kaynak, bir kişinin 1 ay içinde önemli bir süre boyunca aşağıdaki belirtilerden iki veya daha fazlasına sahip olması durumunda şizofreni olabileceğini belirtir:
- sanrılar
- halüsinasyonlar
- düzensiz konuşma
- düzensiz veya katatonik davranış
- tam bir motivasyon eksikliği olan duygusal ifadeyi veya iradeyi azaltmak
Semptomlardan en az biri sanrılar, halüsinasyonlar veya düzensiz konuşma olmalı ve bir kişinin yaşamın çeşitli yönlerinde işlev görme yeteneğini önemli ölçüde olumsuz etkilemelidir.
Sebep şizofreni değilse, doktorlar şunları önerebilir:
- enfeksiyon aramak için kan testleri
- beyin görüntüleme beyinde hasar aramak için tarar
- uyuşturucu testi
Cotard Sendromunun Tedavisi
Çeşitli koşullar Cotard sanrısına neden olabileceğinden, tüm vakaları tedavi edecek tek bir tedavi yoktur. Bunun yerine, doktorlar altta yatan nedeni tedavi eder. Altta yatan nedenin ne olduğuna bağlı olarak, tedavi şunları içerebilir:
- şizofreni veya diğer psikiyatrik bozuklukları tedavi etmek için antipsikotik ilaçlar
- antidepresanlar gibi diğer ilaçlar
- Bir kişinin sanrılarını anlamasına ve onları daha iyi yönetmesine yardımcı olmak için psikoterapi
- Semptomlara neden olan ilaçları durdurmak
- Özellikle ilaca bağlı sanrılar veya yetersiz beslenme yaşayan kişiler için intravenöz sıvılar yoluyla rehidrasyon
Diğer bir potansiyel tedavi, beyne elektrik şoku veren elektrokonvülsif terapidir (ECT). Bu, nörotransmitterleri ve beyin fonksiyonlarını değiştirebilir ve bu da bazıları için semptomları iyileştirebilir.
Ne Zaman Yardım Aranmalı?
Bir kişi öldüğüne, ölmekte olduğuna veya vücudunun bir kısmının eksik olduğuna inanıyorsa tıbbi yardım almalıdır çünkü bu bir sanrıya işaret edebilir.
Sevilen biri sanrı belirtileri gösteriyorsa, destek ve şefkat sunun. Fikirlerini değiştirmeyeceğinden, onları haksız oldukları konusunda tartışmaya veya ikna etmeye çalışmayın. Bunun yerine, tıbbi yardım almalarını önerin ve onlarla gitmeyi teklif edin.
Cotard sanrısı olan bazı kişiler artık kendilerine bakmaları gerekmediğine inanabilirler.
Bir kişinin kendisine veya başkalarına zarar verebilecek davranışlarda bulunması durumunda acil bakıma ihtiyacı vardır, örneğin:
- binalardan veya köprülerden atlama
- yemek yememek veya içmemek
- kendine zarar vermekle tehdit etmek
- şiddet veya saldırganlık
Çevirmen: Şevval Nur Yılmaz