Özet: Araştırmacılar, hem çift yumurta hem de tek yumurta ikizleriyle olan çalışmalara dayanaraktan rastgele sekse açıklığı etkileyen kalıtımsal faktörler ile eğlence amaçlı uyuşturucu kullanımına karşı kişinin ahlaki görüşlerini etkileyen kalıtımsal faktörlerin yüksek oranda aynı olduklarını destekledi.
1960’ların karşı kültürünün ayırt edici birkaç özelliği Life dergisinin bir zamanlar “geleneksel Amerika’nın hemen hemen her açıdan antitetik” olarak damgaladığı “yaşam tarzının” elementleri olan seks, uyuşturucu, rock and roll olarak öne çıkar. On yıllar boyunca, rock müzik yaygın hale geldikçe rastgele seks ve yasadışı uyuşturucuların toplum kınaması sürdü. Peki bu neden böyleydi? Cevabın bir kısmı belki genlerimizde olabilir.
Psychological Science dergisinde yayınlanan yeni bir araştırma bir kişinin rastgele seksi onaylamaması ve eğlence amaçlı kullanılan uyuşturucuyu kınamasının altında ortak bir genetik köken olduğunu savunuyor. Bu araştırma psikologlara, kalıtımın derinlerde yatan bazı ahlaki değerlerimizle nasıl bağlantılı olabileceğini anlamada yardımcı olabilir.
Hollanda’da Amsterdam Vrije Üniversitesi’nde araştırmacı Annika Karinen: “İnsanlar kendi menfaatleri için avantajlı olan belirli ahlaki görüşleri içeren davranışları ve tutumları benimser” dedi ve ekledi “İnsanların eğlence amaçlı uyuşturucu kullanımını rastgele seks ile bağdaştırma eğilimi vardır. Böylece, yüksek cinsel bağlılığın norm olduğu ortamlardan yarar gördükleri için cinsel ilişkilerinde yüksek bağlılığa yoğun bir şekilde yönelmiş insanlar, eğlence amaçlı uyuşturucuları ahlaki olarak kınarlar.”
Önceki çalışmalar, rastgele sekse açık olmayı kısmen genlerle, geri kalan kısmının ise kardeşler tarafından paylaşılmayan eşsiz çevreyle açıklandığı göstermiştir. Karinen ve çalışma arkadaşları, anketlerin rastgele sekse açık olma ile yakından ilişkili olduğunu gösterdiği uyuşturucu kullanımına ilişkin ahlaki görüşlerin aynı genetik faktörlerden etkilenip etkilenmediğini araştırmak istediler.
Çevresel faktörlerden kalıtımı ayırmak için araştırmacılar, eğlence amaçlı uyuşturucu kullamına ve bağlı bir ilişkinin dışında rastgele sekse ne kadar açık olduklarını incelemek için 8.118 Finli çift ve tek yumurta ikizleri üzerinde anket yaptılar. Katılımcılar, bir partideyken veya arkadaşlarıyla birlikteyken eğlence amaçlı uyuşturu kullandıkları durumlara ilişkin ahlaki görüşlerini ölçen soruları cevapladılar. Ayrıca katılımcılara rastgele sekse açıklıklarını değerlendiren sorular da soruldu.
Ardından araştırmacılar eğlence amaçlı uyuşturucuların kınanmasının, rastgele sekse açıklığın ve bu ikisi arasındaki ilişkinin (a) genler, (b) paylaşılan çevre – aynı evde ya da toplumda büyüme gibi- c) ikizler tarafından paylaşılmayan eşsiz deneyimler ve çevre açısından ne ölçüde açıklandığını değerlendirmek için çift ve tek yumurta ikizleri karşılaştırıldı. Araştırmacılar hem eğlence amaçlı uyuşturucuya hem de rastgele sekse açıklığa ilişkin ahlaki görüşlerin neredeyse %50’sinin kalıtımsal, geri kalan %50’sinin eşsiz çevreyle açıklandığını buldular.
Üstelik eğlence amaçlı uyuşturuculara ilişkin ahlaki görüşlerin ve rastgele sekse açıklığın arasındaki ilişkinin neredeyse %75’i genetik etkilerle ve geri kalanı eşsiz çevre ile açıklandı. Ayrıca araştırmacılar her iki faktörün altında yatan genetik etkilerde önemli bir örtüşme buldular -yani, rastgele sekse açıklığın altında yatan genlerin %40’ı aynı zamanda eğlence amaçlı uyuşturucuya ilişkin ahlaki görüşlerin altında da yatıyor.
Karinen “bu bulgular rastgele sekse açıklığı etkileyen genetik etkilerin, eğlence amaçlı uyuşturuculara ilişkin ahlaki görüşleri etkileyenlerle örtüştüğünü gösteriyor” dedi ve ekledi “çok önemli kültür savaşı meselelerinin mühim kısımları, insanlar arasındaki yaşam tarzı tercihlerindeki farklılıklardan kaynaklanmaktadır ve yaşam tarzındaki bu farklılıklar kısmen genetik bir kökene sahip gibi görünmektedir.”
Reference: Karinen, A., Wesselkijk, L., Jern, P., & Tybur, J. (2021). Sex, drugs, and genes: Illuminating the moral condemnation of recreational drugs. Psychological Science, 32(10), 1582–1591. https://doi.org/10.1177/0956797621997350
Kaynak: Association for Psychological Science
Çeviren: Yaren Günay