Borderline, çok sık rastlanılan ancak çok fazla bilinmeyen bir rahatsızlık. Borderline kişilik bozukluğu olanlar, aşırı terk edilme korkusu yaşarlar. Bunu engellemek için tehdit etme, intihar girişiminde bulunma gibi yollara başvurabilirler.
Borderline kişilik bozukluğu belirtileri şunlardır:
- Yoğun reddedilme veya terk edilme korkusu
- Kişilerin çok kötü veya oldukları düşünceleri arasında hızlı değişimler
- Korunmasız cinsel ilişki, kumar, uyuşturucu kullanımı veya kredi kartı borcu biriktirme gibi riskli davranışlar
- İntihar veya kendine zarar verme tehditleri
- Diğer insanlarla empati kurmakta zorlanma
- Öfori sebebiyle yoğun utanç veya öz eleştiri
- Öfke kontrolü problemleri
Borderline kişilik bozukluğu olan kişi siyah ya beyaz düşünür. Aradaki baş seçenekleri kabullenmez, reddeder ve hem duygusal hem de arkadaşlık ilişkilerinde çalkantılar yaşayabilirler.
Ayrıca ruh halindeki yaygın istikrarsızlık, kişiler arası ilişkiler, benlik imgesi, kimlik, davranış ve bireyin benlik duygusunda bir bozulma görülür.
Bazı uzmanlar, borderline kişilik bozukluğu teşhisi konulan kişilerin endişelerini veya ruh hallerini düzenleme zorluklarının kalıtsal olabileceğini öne sürmüşlerdir.
Ruh hali salınımları çoğunlukla stresli hayat koşullarına ve özellikle de kişiler arası ilişkiler ya da iç çatışmalara tepki olarak ortaya çıkar. Borderline kişilik bozukluğu olan bireyler, dışlanma ve algılanan terk edilmeye karşı şiddetli bir duyarlılığa sahiptir ve terk edildiklerini hissettikleri zaman patlayan bir öfke veya kendine zarar verme ve intihar davranışıyla tepki verirler. Bu davranışlar yakın kişiler arası ilişkilere zarar verdiğinden, dışlanma veya terk edilme gibi büyük korkular yaşarlar.
Boşluk ve sıkıntı, kimlik karmaşası ve müsriflik, riskli cinsellik, madde kullanımı, dikkatsiz araç kullanımı veya oburluk gibi dürtüsel davranışlar da borderline kişilik bozukluğunun nir diğer belirtisidir. Borderline kişilik bozukluğu olan bireyler zaman zaman strese bağlı paranoya veya mantıksız düşünce gösterebilirler.
Pek de bilinmeyen bu tehlikeli hastalık hakkında bilgi verdiğimize göre asıl konumuza girelim.
Borderline Bir Sevgiliniz Varsa Ne Yapmalısınız?
Öncelikle Borderline sevgilisi veya akrabası olan kişilerin hayatları krizlerle ve çatışmalarla dolu olabiliyor. Rehin tutulduğunuzu hissedebilirsiniz, eğer bir şey yapmazsanız sevdiğiniz kişinin kendine zarar vermesinden korkuyor olabilirsiniz. Telefonunuza bıraktıkları düzinelerce mesajla uyanabilirsiniz.
En başta bilmemiz gereken şey Borderline hastasının bu davranışları bilerek ve isteyerek yapmadığıdır. Borderline hastasının yaptığı davranışlar içgüdüseldir.100 tane davranış yapıyorsa 90 tanesi bilmeden,kendiliğinden oluyordur.Bunu biliyor olmak karşıdaki kişiyi rahatlatır ve onu olduğu gibi görmeye çalışır.Bu hastalara mümkün olduğunca küsmemek,terk etmemek(aksi halde çok büyük karışıklığa sebep olur),duyguları daha çok ve net ifade etmek,hastanın da duygularını ifade etmesine izin vermek gerekir.Borderline hastalarında yakınlık ve uzaklık konusunda ciddi sıkıntılar vardır. Çok yakın,sıcak davrandığınızda hasta bunda bir boğulma hisseder.Sanki siz onu yutuyormuşsunuz,işgal ediyormuşsunuz gibi hisseder.Bu durumu fark edip saygı duyulması gerekir.Uzak durduğunuzda yalnız hisseder.Aynı şekilde bu duruma da saygı duyulması gerekir.Ek olarak o an duygularınızı ve düşüncelerinizi net bir şekilde açıklamanız faydalı olacaktır. Mesela ‘’Sana şuan istediğin yakınlığı veremiyorum çünkü çok yorgunum bana biraz zaman ver.’’gibi ifadeler yardımcı olacaktır.
Borderline Tedavisi Var mıdır?
Fiziksel hastalıklardan farklı olarak, zihinsel sağlık söz konusu olduğunda iyileşmenin farklı bir anlamı vardır. İyileşme, semptomların tamamen ortadan kaldırılması, ilaç tedavisi veya tedaviye ihtiyaç duyulmaması ve rahatsızlığı olmayan insanlarla karşılaştırılabilir şekilde çalışması anlamına gelmez.
Borderline kişilik bozukluğundan iyileşme daha az kendine zarar verme tehdidi, duygusal patlamaların sıklığının azaltılması ve reaktivite yoğunluğunun azalması gibi görünüyor. Nüks olabilir, ancak krizler hızla çözülecek ve durumu ele almak için daha hazırlıklı hissedeceksiniz. Buna karşılık sevdikleriniz daha dolgun ve sağlıklı bir yaşam için küçük ama sabit adımlar atmaya cesaretlendirilmiş hissedeceklerdir.
Yazan: İrem Yağcı