Dissosiyatif Füg
Adil Bir Dünyaya İnanmak Tehlikeli Midir?
6 Aralık 2022
Bağlanma Kaygınız Hafızanızı Karıştırıyor mu?
7 Aralık 2022
Dissosiyatif Füg
Eski adıyla psikojenik füg yani dissosiyatif füg kişinin benlik ya da diğer önemli otobiyografik farkındalığını kaybettiği durumdur. Dissosiyatif amnezinin bu alt başlığı çoğunlukla bir tür beklenmedik seyahat içerir. Dissosiyatif füg’e sahip olan insanlar oraya seyahat ettiklerine dair bir anıya sahip olmadan birden kendilerini plaj ya da iş yeri gibi yerlerde bulabilirler. Benzer olarak, kendilerini evlerinin herhangi bir yerinde, mesela bir dolapta veya bir odanın köşesinde bulabilirler ve oraya nasıl gittiklerini hatırlamazlar. DSM-5 dissosiyatif füg “şaşkına dönmüş gezinme” durumu olarak tanımlar.
Kişilik kargaşasına ilave olarak dissosiyatif füg’e sahip olan insanlar yeni benlik geliştirebilirler. Dissosiyatif füg, yaygınlığı genel popülasyonda %2 kadar düşük olan nadir görülen bir durumdur. Çocuklardan çok yetişkinlerde daha yaygındır; semptomlar genellikle kişilerin 20’lerinde ve 30’larında ortaya çıkar ama bazen çocuklarda 8 yaş gibi erken bir zamanda da görülebilir.
Semptomlar:
Dissosiyatif füg çoğunlukla çoklu kişilik bozukluğuna sahip kişilerde görülür. Dissosiyasyon genellikle insanların tramvaya karşı geliştirdikleri aşırı psikolojik sıkıntılardan uzaklaşmalarına yardımcı olan bir savunma olarak düşünülür. Dissosiyatif füg hali, kişinin tehdit edici veya başka bir şekilde tahammül edilemez olan bir ortamdan zihinsel ve fiziksel olarak kaçtığı bir durumdur. Dissosiyatif füg durumunda meydana gelebilecek seyahat; birkaç saat ya da birkaç hafta gibi kısa olabilir, bazen aylar bile alabilir. Bazı durumlarda uyurgezerlik ile dissosiyatif füg’ü ayırt etmek zor olabilir. İnsanlar genellikle füg durumu bittiğinde füg periyodunda neler olduğunu hatırlamazlar. Füg durumu aniden ya da yavaşça bitebilir.
Semptomlar şunları içerir:
-
Kişilikle alakalı sürekli karışıklık
-
Geçmişle alakalı sürekli karışıklık
-
İnançları, özellikle de kim oldukları konusunda sorgulanmayı reddeder.
Sebepler:
Dissosiyatif füg hali genellikle ani bir şekilde başlar ve travmatik ya da oldukça stresli bir olayı takip eder. Doğal afetler ve savaşlar gibi zor olayların yanı sıra şiddetli; evlilik veya mali sıkıntı, alkol bağımlılığı, depresyon ve çocuk istismarı öyküsü ile ilişkilidir. Disosiyatif bozukluğu olan bireylerin bazen aynı durumda olan aile üyeleri olduğu için genetik bir bağlantı da olabilir.
Tedavi:
Durumun nadirliğinden dissosiyatif füg için belirli bir tedavi yoktur. Tedavi süreci kişilerin spontane bir şekilde durum farkında olmalarıyla veya bir dissosiyatif füg epizodu sırasında geçmişleriyle ilgili sorulara uygun şekilde yanıt vermediklerinde başlayabilir. Etkili tedavi uygulamaları, kişiyi dissosiyatif füg halinin gelişmesine katkıda bulunabilecek tehditlerden veya stresli durumlardan uzaklaştırmayı içerir. Psikoterapiye karşı empatik ve destekleyici bir yaklaşım, dissosiyatif füg yaşayan kişilerin kendilerini güvende ve tedaviye açık hissetmelerine yardımcı olacaktır. Tedavi süreci, insanların stresi ve psikolojik acıyı daha etkili bir şekilde yönetmesine yardımcı olan sağlıklı baş etme becerilerini geliştirmeyi içerebilir. Bilişsel-davranışçı terapi ve diyalektik davranışçı terapi gibi diğer terapi türleri de kullanılabilir.
Kaynakça: https://www.psychologytoday.com/intl/conditions/dissociative-fugue-psychogenic-fugue Dissociative Fugue (Psychogenic Fugue)
Yazar
Ceren Hatipoğlu
Ceren Hatipoğlu
Ben Ceren Hatipoğlu. İstanbul Medipol Üniversitesi İngilizce Psikoloji 3. sınıf öğrencisiyim. Psikopol dergisinde çevirmen olarak yer almaktayım.
