Dissosiyatif kimlik bozukluğu DSM-5’e göre, iki ya da ikiden çok ayrı kişilik durumu ile belirli kimlik bölünmesidir. Kimlikte bu bölünme kendilik duyumunda ve eylemlerini yönetebilirlik algısında sürekliliğin belirgin olarak bozulmasını kapsar ve duygulanım, davranış, bilinçlilik, bellek, algı, biliş veya duyusal-devinsel işlevsellikte bununla ilişkili değişiklikler bulundurur. Bu belirti ve bulgular başkalarınca gözlenebilir ya da kişi bunları bildirir.
DKB, dissosiyasyon bozukluklarından biridir. DKB’li kişiler asıl kişiliklerinin yanında bir ya da daha fazla kişilik/ler geliştirirler. Geliştirilen bu diğer kişiliklere ‘alter’ adı verilir. Alterlerden biri kişiyi kontrol altına aldığında, kişi amnezi (bir çeşit hafıza kaybı) yaşayabilir. Her alterin farklı kişisel özellikleri, alışkanlıkları ve hatta geçmiş yaşam öyküleri vardır. Alterin kendi ismi vardır, yaşı kişinin yaşıyla orantılı değildir. Yaşlı ya da çocuk olabilir. Ve hatta alter karşı cins olabilir.
DKB’ye sebep olan şey travma öyküleridir. Travma öykülerinin %90’ ı taciz vakalarıdır. Kazalar, doğal afetler ve savaşlar da travmaya sebep olabilir. Tedavi kişinin travma hikayesini güvenli bir şekilde ifade etmesinden ve alterleri iyi işleyen tek bir kimlikte birleştirmekten geçer.
DİSSOSİYATİF KİMLİK BOZUKLUĞUNA SAHİP BİR SERİ KATİL:TED BUNDY
Ted Bundy iyi eğitimli,yakışıklı bir avukattı. Kurbanlarının bazılarını evde pişirerek etrafa kötü kokular yayılmasına neden olmasına rağmen, komşularının polise ‘eğitimli, yakışıklı, çok efendi bir çocuk’ şeklinde ifade verdiği biriydi.
Ted,iki yıl içinde yirmiden fazla kadına tecavüz edip, öldürdü. “Seri katil” tanımının onunla doğduğu söylenir. Kurbanlarını uzun, düz ve ortadan ayrılmış siyah saçları olan kadınlardan seçmiştir çünkü bu kadınları, onu terk eden eski sevgilisine benzetmiştir. Ted’e idamından önce yargılandığı otuz altı cinayet kurbanın kimlikleri sorulduğunda “bir basamak daha ekleyin” cevabını vermiştir ve “Biz seri katiller sizlerin oğulları, eşleriyiz. Biz her yerdeyiz.” şeklinde bir ifadesi de vardır.
Öldürdüğü kadınlar onun gibi yakışıklı ve kibar biriyle tanışmaktan hiç çekinmiyolar fakat arabasına bindikten sonra onun başka bir kişiliğe bürünüp adeta canavarlaşmasına şahit oluyorlardı.
Ted Bundy işlediği onca cinayete rağmen iyi eğitimli,kibar biri olarak bilinmeye devam etmiştir,kimse onun böyle bir canavar olduğunu düşünmemiştir. Mahkemede kendi kendisini savunmuş ve bütün o cinayetleri içinde var olan kötü kişiliğinin işlediğini,asıl kişiliğinin masum olduğunu söylemiştir.
20 FARKLI KİŞİLİĞE SAHİP CHRIS SIZEMORE
Chris Sizemore’un zaman zaman olduğundan çok daha farklı bir kişiliğe büründüğü fark edilmiş. Normalde ağırbaşlı, sakin bir kadınken büründüğü kişilik daha atak, daha hareketlidir. Büründüğü bu kişiliğe ‘Eve Black’ adı verilirken, asıl kişiliğine ise ‘Eve White adı veriliyor.
Bu iki kişilik arasındaki fark o kadar derin ki ‘Eve Black’ iki yaşındaki kızını boğmaya çalışmıştır. Tabi Eve Black’e göre bu kız onun değil, Eve White’ın kızıdır.
Psikiyatristler tedavi olarak bu iki kişiliğin birleşimi olan ve daha baskın olacak Jane’i ortaya çıkartıyor fakat bu kişilik ölüyor. Jane kişiliğinin ölmesiyle Eve Black ve Eve White kişilikleri de yok oluyor. Bu üç kişilik yok olurken, yerini üç yeni kişilik alıyor. Bu yeni kişilikler değişmeli olarak ortaya çıktıktan sonra bir süre siliniyorlar. Bu şekilde her üçlü kişiliğin yerini, yeni üçlü kişilikler alıyor.
Böylece ortaya çıkan yirmi farklı kişilik olduğu düşünülüyor. “Mor Kadın” adlı kişiliğindeyken 46 yaşında olan Sizemore kendini 58 yaşında hisseden ve romatizma ağrıları çeken biri olarak davranırken, “Çilek Kız” adlı kişiliğinde kendini 21 yaşında hisseden, sadece çilek yiyen ve çıplak ayan gezen bir kişi haline geliyordu. Sonunda tüm kişilikler ana kişiliğin içine yediriliyor ve bu durum ortadan kalkıyor.
Sizemore daha sonra bu süreçle ilgili bir kitap yazdı ve hastalığıyla ilgili doğru bilgileri vermeyi amaçladı.
Yazan: Ceren Çalı
Kullanılan Kaynaklar:
https://www.amazon.com/gp/product/0385120621/ref=dbs_a_def_rwt_hsch_vapi_taft_p1_i1
DSM-5