‘’Sürekli yemek yemek istiyorum.’’
‘’ Tokum ama yerim.’’
‘’Ben de hiç doyma hissi yok.’’
Gibi cümleler kuruyorsanız duygusal yemek yeme bozukluğunuz olabilir.
Duygusal yeme en basit haliyle kişinin özellikle olumsuz duygularını düzenlemek amacıyla aç olmadığı halde gıda tüketimine yönelmesi halidir. Duygusal yemenin altında baş etme mekanizmalarının yetersiz kalması, öğrenilmiş davranışlar ve gıda yoksunluğu gibi çeşitli ve çok yönlü nedenler yer alabilir. Tedavi edilmediği takdirde ciddi bir yeme bozukluğuna dönüşme riski vardır.
Duygusal Yeme Bozukluğu Nedenleri
Duygu değişimlerini düzenlemedeki başarısızlıkların yanı sıra,duygusal yemenin tetikleyici olarak stres,yoğun duygu ve düşünceler ve çocukluk çağı beslenme alışkanlıkları sıralanabilir. Stres faktörü psikolojik olduğu kadar fizyolojik etkiye de sahiptir. Vücudumuzun stresin yarattığı fizyolojik etkileri dengelemek adına şekerli,karbonhidratlı yiyeceklere başvurur.
Çocukluk çağı beslenme alışkanlıklarımız da yetişkin hayatımızda büyük rol oynar. Kişi çocukluğunda her başarısında yemek ile ödüllendirilmişse yetişkinliğinde de bunu başarısızlık duygusuyla baş etme yolu olarak kullanmaya başvuracaktır. Olumsuz duygularla başa çıkma ve bu duyguların yerini doldurma,olumlu duyguları ise kendini ödüllendirme gereksinimiyle pekiştirme arzusu duygusal yeme bozukluğunun altında yatan nedenleri açıklar niteliktedir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bu probleme sahip insanlar, genellikle hayatlarını sürekli yemek yeme ihtiyacı içinde geçirmektedir. Bu ihtiyacın ortaya çıkardığı yeme isteği ve sonrasında gelen suçluluk duygusu, uzun vadede, tekrar yeme isteği yaratan olumsuz duygular olarak kişiye geri dönmektedir. Bu durum bir süre sonra içinden çıkılamaz bir döngü haline gelir. Yiyeceklerle gelen rahatlama hissi, bir süre sonra, olumsuz duyguları ve yemek yemeyi tetikleyen bir uyarana dönüşür. olumsuz duygularla başa çıkma ve bu duyguların yerini doldurma,olumlu duyguları ise kendini ödüllendirme gereksinimiyle pekiştirme arzusu duygusal yeme bozukluğunun altında yatan nedenleri açıklar niteliktedir.
NASIL ORTAYA ÇIKAR?
Düşüncelerimiz ve inançlarımız, yeme alışkanlıklarımızı etkilemektedir. “ Yemek yemek, hayattan zevk almanın en iyi yolu.”, “İyi hissetmediğim zaman en kolay çözüm yemek yemek.”, “Yemek duyguları bastırmanın en kolay yolu.” gibi yanlış inanç ve düşünceler, duygusal yeme bozukluğunun ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
DUYGUSAL YEMEK YEME İLE BAŞ ETME YOLLARI
Farkına Varın: Beni duygusal yemeye iten tetikleyici faktörler neler? Nasıl hissettiğimde, ne gibi durumlarda duygusal yeme ihtiyacım artıyor? Unutmayın, ilk adım farkındalık!
Kendinizi İzleyin: İşe duygu ve yeme günlüğü tutarak başlamaya ne dersiniz? Günlük olarak yaşadığınız duygu değişimleri ve yaşamınıza yansımasını kaydetmek, resmi daha net ve nesnel bir şekilde görmenizde size çok yardımcı olacak! Kayıt formunda duygu, tüketilen gıda ve miktarı ile tüketim sonrası yaşanan hislere mutlaka yer verin. Böylece hangi duygu altında, hangi besinden ne kadar yedim, ardından nasıl hissettim sorularını cevaplamış olacaksınız.
Harekete Geçin: Zor duygularla baş etmek için daha etkili ve daha kalıcı alternatifler üretin. Örneğin olumsuz duyguları bastırmak yerine sağlıklı şekilde ifade etmeye, mutfak yerine spora yönelmeye çalışın.
Değiştirin: Çevresel birtakım düzenlemelerle işleri biraz daha kolay hale getirmek sizin elinizde. Örneğin kalorili, hazır gıdaları yanınızda ve yakınınızda bulundurmayın. Sizi cezbeden pastanelerin önünden geçmeyin ya da alışveriş listeniz dışında sepete başka hiçbir gıdayı atmayın.
Yardım Alın: Tüm çabalarınıza rağmen kalıcı bir davranış değişikliği sağlamakta zorlanmış olabilirsiniz. Böyle bir durumda kendinize bir iyilik yapın ve alanında uzman bir ruh sağlığı profesyonelinden yardım almakta tereddüt etmeyin.
İrem YAĞCI
Kaynak : norapsikoloji.com