Bağlanma Kaygınız Hafızanızı Karıştırıyor mu?
7 Aralık 2022Gerçeğin Tokadını En Son Ne Zaman Yediniz?
10 Aralık 2022
Farkındalık Temelli Bilişsel Terapi
Farkındalık temelli bilişsel terapi, bir diğer deyişle MBCT, farkındalık uygulamalarını kapsayan, mevcut anlık farkındalığı, meditasyonu ve nefes egzersizlerini içeren değiştirilmiş bir bilişsel terapi türüdür. Bu terapi, depresyonu ele almak için geliştirilmiştir. Farkındalık temelli terapist, bu araçları kullanarak danışana şimdi ve burada olmayı, ruh halinin bozuk bir duruma düşmesine neden olabilecek olumsuz düşünce kalıplarından uzaklaşmayı öğretir. Bu terapi, kişinin zor bir ruh hali kendisine hâkim olmadan önce onunla savaşmasına yardımcı olabilir.
MBCT, meditasyon ve yoga uygulamalarında sıklıkla kullanılan, tıp profesörü ve farkındalık temelli stres azaltma tekniğinin yaratıcısı Jon Kabat-Zinn'in çalışmasından üretilmiştir. Psikolog Philip Barnard ve John Teasdale da bu çalışmaya katkıda bulunmuşlardır. Teasdale ile psikolog Zindel Segal ve Mark Williams, daha sonra bu stres azaltma stratejisini bilişsel davranış terapisiyle birleştirmişlerdir.
Ne Zaman Kullanılır?
MBCT, insanların tekrarlayan depresyon ataklarının veya derin mutsuzluklarının nüksetmesini önlemek için geliştirilmiştir. En az üç depresyon epizodu yaşayan, majör depresif bozukluğu olan hastalarda etkili olduğu kanıtlanmıştır. Ayrıca farkındalık temelli nüksetmeyi önleme şunların tedavisinde de yardımcı olabilir:
-
Genel anksiyete bozuklukları
-
Bipolar bozukluk
-
Genel duygusal sıkıntı
-
Bağımlılıklar
-
Ayrıca MBCT'nin fiziksel sağlık sorunları olan bazı kişilerde, depresyon semptomlarını iyileştirdiği gözlemlenmektedir.
Örneğin:
-
Damar hastalığı
-
Travmatik beyin hasarı
-
Kronik ağrı
Buna ek olarak MBCT, fibromiyaljisi olan kadınlarda incelenmiş, bu kronik durumun etkisini azaltmada yararı olduğu gözlemlenmiştir.
Ne Beklenmeli?
MBCT, genellikle bir grup ortamında gerçekleştirilir ve haftalık seanslar bir terapist tarafından yönetilir. Yaklaşık sekiz toplantıda meditasyon tekniklerinin yanı sıra, düşünme biçiminiz ve nasıl hissettiğiniz arasındaki ilişki gibi bilişin temel ilkeler öğretilir. Ayrıca depresif durumunuz hakkında daha fazla bilgi edinme fırsatı elde edersiniz. Seansın olmadığı günlerde, nefes egzersizleri ve bilinçli meditasyonu içeren ev ödevleri verilir. Buna ek olarak yemek hazırlarken, yemek yerken, duş alırken veya yürürken bu ‘şimdiki an’ farkındalığını, günlük rutinlerinize dahil etmeniz için teşvik edilirsiniz.
Nasıl İşe Yarar?
Depresif bir durumdan kurtulmuş bir kişi için bazen normal üzüntü, depresyonun tekrar başlaması için güçlü bir tetikleyici olabilir. Üzüntü veya diğer olumsuz duygulardan kaçınmaya veya ortadan kaldırmaya çalışmak yerine, kişi bu duygularla olan ilişkisini değiştirmeyi öğrenir. Örneğin üzüntüyü kabul etmek, meditasyon ve diğer farkındalık egzersizleri aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Bu faaliyetler, sinir ağlarını yeniden dengeleyerek danışanın otomatik olumsuz tepkilerden uzaklaşmasına, zor durumlara yanıt vermenin başka yolları olduğunu anlamasına olanak tanır. Gerçekte, sandığınız gibi düşünce kalıplarınızın olmadığını öğrenirsiniz.
Danışanlar rutin bir meditasyon uygulaması geliştirerek, olumsuz düşüncelerden bunalmış hissetmeye başladıkları zaman bu tekniği kullanabilirler. Üzüntü meydana geldiğinde ve depresyonun nüksetmesini tetikleyebilecek, alışılmış olumsuz çağrışımlar gündeme gelmeye başladığında, danışan olumsuz düşüncelerini sakinlik, şefkat ve olumlu eylemle değiştirmesine yardımcı olacak araçlarla donanımlı hale getirilir. Oxford Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, bu tür bir farkındalık temelli terapinin antidepresan ilaçlar kadar etkili olduğunu göstermiştir.
Mindfulness Temelli Bir Terapistte Neler Aranmalı?
Potansiyel terapistinizi şahsen, video ya da telefonla arayın. Bu ilk tanışma sırasında terapiste şunları sorun:
-Belirli endişelerinize nasıl yardımcı olabilirler?
- Daha önce bu tür bir sorunla ilgilendilerse;
- Süreçleri neleri içeriyor?
- Tedavi için gereken zaman çizelgesi nedir?
MBCT terapisti, farkındalığa dayalı uygulamalar ve teknikler konusunda ek eğitime sahip ve bu teknikleri başkalarına öğretme becerisi olan bir akıl sağlığı uzmanıdır. Üniversite gibi kurumlar, dünya çapında MBCT öğretmenlerini eğitir ve sertifika verilir. MBCT programları veya terapistleri için resmi bir referans hizmeti yoktur. Referanslarını kontrol etmekle beraber, birlikte çalışırken kendinizi daha rahat hissedeceğiniz bir MBCT terapisti bulmanız önemlidir.
https://www.psychologytoday.com/intl/therapy-types/mindfulness-based-cognitive-therapy
Kaynak : Psychology Today
Merhaba, ben Ekin Turan. İstanbul Medipol Üniversitesi İngilizce Psikoloji 3.sınıf öğrencisiyim. Psikopol dergisinin çeviri ekibindeyim.