Yataktan kan ter içinde ve çığlıklarla sıçradığınız oluyor mu? İnsanlar sizin yanınızda uyumaktan korku duyuyorlar mı? İşte biz bu duruma gece terörü diyoruz. Her yaşta oluşabilmesine rağmen 5-7 yaşları arasında daha sık görülmekte olan parasomnia hastanın uyku halindeyken gördüğü kabuslar yüzünden korkuyla kalkıp etrafa boş gözlerle bakmasına sebep olur. Bu durumu bizim kabuslarımızdan farklı tutan taraf ise bizler uykunun hafif evrelerinde kabus görürken parasomnia hastaları uykunun en derin evrelerinde(REM dışı evreler) görmektedir. Kabuslar insana saf bir bir korku ve dehşet duygusu aşılamaktadır. Bu etkilerin yanı sıra atak anında nefes darlığı, terleme, ciltte kızarıklıklar, çarpıntı yaşanmaktadır. Etkisi yaklaşık 10-15 dakika sürmekle beraber ardında fiziksel veya psikolojik izler bırakabilmektedir. Bunların bazısı kısa süreli hafıza kaybı ve felç olabilmektedir. Ek olarak parasomniası olan hastaların depresyon, dikkat bozukluğu, mide sorunları, kasılmalardan dolaylı kas ağrıları yaşadıkları saptanmıştır.

NEDEN SIKLIKLA ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE YAŞANIR?

Çocukluk dönemi kabusların en sık görüldüğü yaştır. Birçok şeyin farkına vardıkları ve düşünce dünyalarının gün geçtikçe genişlediği bu yaşlarda zihinleri bir hayli yoğundur. Bizler gibi gün içinde kafalarını meşgul eden mutluluk, korku, endişe veren olaylar yaşamaktadırlar. Kimi olumsuz deneyimlerini fark etmekle beraber kimileriyse dikkatimizden kaçar fakat algısı dünyaya kocaman gözlerle bakan çocuklar bu deneyimleri genellikle es geçmezler. Güzel rüyaları gibi kötü deneyimlerini gördükleri kabusları da sıklıkla görürler.

NEDENLERİ NEDİR?

Parasomnianın genetik faktörlerle ilgisi olduğu saptanmıştır. Aile hikayenizde varsa hastalık riski de bir o kadar yüksektir. Elbette her uyku bozukluğunda olduğu gibi beyin hastalıklarından da şüphe edilmektedir.

ATAK ANI NASILDIR?

Genellikle uykunun 2. Saatinde ortaya çıkar. O an kişi istemsiz fiziksel hareketlerde(el-kol hareketleri, yataktan sıçrama ve kimi zaman odayı terk etme) bulunur. Panik halinde ne yaptığını anlamaz haldedir. Kimi zaman yatakta hiçbir şey yapmaksızın oturdukları ve o sırada inledikleri, derin nefes aldıkları görülebilir. Hatta bazen kıyafetlerini çıkardıkları da olur. Yaklaşık 15 dakika sonra hasta kendiliğinden durgunlaşıp uykuya geri dönmektedir. Kişi ertesi gün dün gece yaşanan olayları, yaptıklarını hatırlamazlar.

TEDAVİSİ NASIL OLUR?

Parasomnia çoğu zaman yaş geçtikçe azalmaktadır. Yetişkinlerde görülen hastalığın da çocuklukla süregeldiği düşünceler arasındadır.Şayet 2-3 ay içinde durum aynı şekilde devam ediyorsa bir psikolog veya psikiyatrist ile görüşülmesi şarttır. Genellikle uyku terörünü tetikleyen şeyin ortadan kalkmasıyla beraber durum da çözülmüş olur. Kimi vakalarda çözüm için hipnoz yöntemi kullanıldığı ve uyku ilaçları verildiği de görülmektedir. Hastaları öğlen uykusuna yatırmak ve genellikle atak olan saatlerden önce uyandırmak da çözümler arasındadır.

Yazan: Özge Akduman

Kaynak: Paranoyak(Ruh Sağlığından Şüphe Duyanların El Kitabı) –Dennis Diclaudio (4.baskı)