Kimlik, bireyin doğduğu günden bu yana deneyimlediği olaylar ve çevre faktörü çerçevesinde özdeşimler kurması ile oluşan, zamanla değişime uğrayan kişisel bütünlüktür. Bu bütünlüğün zaman zaman bozulduğu ve aksadığı dönemler olmasıyla evrensel bir sorun haline gelmesi günümüzde kimlik bunalımı veya krizi adını almasını sağlamıştır. Genellikle bireyin ergenlik zamanı yaşadığı bilinilen bu bunalımın nedeni daha da artan farkındalık düzeyi ve hayatı anlamlandırma biçiminin gözle görülebilir bir değişime uğramasıdır. Toplumun kimlik kavramını vurgulaması ve arayıp bulunması gereken bir etken olduğu fikrini bireylere empoze etmesinin sonucu olarak insanların bunu gereğinden fazla içselleştirmesi kimlik bunalımına yol açmaktadır. Bu bağlamda kimlik arama sürecini problem haline getiren faktörlerden biri insanın durmadan arayış içinde olma zorunluluğunu kendine entegre etmesidir. Günümüzde bu sorunu en çok tetikleyen unsurlardan biri olan sosyal medya, bireylerin sürekli kendilerini gördükleri içeriklerle kıyaslaması nedeniyle özbenliklerini bulmalarını zorlaştırmaktadır. Başka bir toplumsal etkileyici örnek; modern toplumda dini veya batıl inançlar ve yerel kültürler gibi birbirlerine alternatif kimliklerin oluşturduğu çatışma unsurlarıdır. Kimlik çatışmalarının olduğu çevrede yetişmek ve hayatımızda en çok değişime açık olduğumuz zaman olan ergenlikte iyi kötü kavramlarına, toplumsal ahlak ve etik kurallarına bakış açımızın değişime uğraması kimliğimizin değişime uğramasına yol açmaktadır. Cinsiyet rolleri, toplum normları, kültür karmaşası gibi toplumsal faktörler bireyin kimlik arayışını yüksek farkındalık düzeyi ile sabote edebilir ve benlik kaygısı gibi sorunlara ön ayak olabilmektedir.
Günümüzde kimlik çatışmaları ve bunu etkileyen unsurların değişime uğramasıyla buna yönelik çözümler de paralel olarak evrimleşmiştir ve bu da kimlik karmaşasını daha da sekteye uğratmıştır. Bu noktada psikolojik desteğin önemi ortaya çıkmaktadır fakat günümüz bireyleri bunu bir sorun olarak görmediğinden destek almadan bu karmaşada boğulabilir ve akabinde bunalım yolu gözükebilmektedir. Artık bu noktada kimlik kavramına bakış açımız devreye girmektedir. Kimliğin arayış içinde olunması gereken bir oluş veya sorundan çok hayatın getirileri ve deneyimlerimizle oluşan kişisel bir bütünlük olduğu gerçeğini kavramak daha sağlıklı olacaktır. Toplum olarak burada hem kendimize hem insanlara bu konuda yapabileceğimiz en güzel yardım, farklılıklara ve çeşitliliğe önem verme ve insanların başka değerlere zarar vermeden kendilerini ifade edebileceği sağlıklı ve güvenli alanlar inşa etmemizden geçmektedir. Kimlik bulma süreci kişisel ve benzersizdir fakat bireysel olarak bu bunalımdan kurtulmaya yardımcı olabilecek şeyler bireyin kendisini ve değerlerini anlaması, kurduğu ilişkiler sonucunda edindiği öğretileri hayata uyarlayabilmesi ve toplumdan gelecek baskı ve beklentileri göz ardı etmesidir. Her şeyden önce hayatımızın herhangi bir evresinde kendimizi bulamama dönemlerimizin olacağını, bu duyguyu toplum içindeki her bireyin yaşayabileceğini ve bulma sürecinin zaman alacağını kabullenmeliyiz.
Aysu Kılınç
Kaynakça