İyi bir dinleyiciyle konuştuğunuzu şüphesiz hissedebilirsiniz. Kişinin size nasıl baktığı veya empatik yorumlar yaptığıyla ilgili bir şey, bu kişiyle kendinizi rahat hissetmenize ve dolayısıyla daha fazla açılmanıza izin verir. Bu kişi sizin romantik partnerinizse, bu dinleme yeteneği duygusal olarak daha yakın, desteklenmiş ve anlaşılmış hissetmenizi sağlar.
İyi bir dinleyiciyle ilişki içinde olmaktan ne kadar hayran duyuyor olsanız da, belki de kendi dinleme becerilerinizden o kadar da memnun olmadığınızı hissediyorsunuz. Partneriniz de dahil olmak üzere insanların, onların ihtiyaçlarına cevap vermemenizden dolayı hüsrana uğradığını fark ettiniz. İnsanlarla ilk kez tanıştığınızda, konuşmalar başlar başlamaz, konuşmaların gücü tükeniyor gibi görünüyor. İş arkadaşlarınız, resmi olmayan molalar veya çevrimdışı uzaktan sohbetler için onlara katılmanızı istemez ve akrabalarınız bile o kadar sıkılır ki, aile toplantılarında başka biriyle konuşmak için mümkün olan en kısa sürede uzaklaşmaya çalışırlar.
Haifa Üniversitesi’nden Guy Itzchakov, Rochester Üniversitesi’nden Harry Reis ve Reading Üniversitesi’nden Netta Weinstein (2021) ile işbirliği içinde yeni yayınlanan bir inceleme makalesine göre, onlarca yıl önce yapılan araştırmalar, iyi dinlemenin “kişiler arası iletişimi yönlendiren bir mekanizma olduğu” gözlemini desteklemektedir. “Kişilerarası bağlantıların birçok olumlu içsel duygusal ve bilişsel sonuçlara yol açtığı biliniyor.” “Dinlemek,” diye devam ettiler, “temel bir sosyal davranıştır ve sosyal etkileşimin en temel özelliklerinden biridir.” Başkalarıyla iyi ilişkiler kurmak için yeteneğinizin bu önemli yönünü keskinleştirmeye değer.
İlişkilerde İyi Dinlemenin Yolu
Reis ve yazarlarından Phil Shaver (1988) tarafından geliştirilen Mahremiyet Süreci Modeli, iyi dinlemenin “algılanan partner duyarlılığını” geliştirmeye yardımcı olduğunu öne sürdü; bu, partnerinizin sizin onu anladığınıza ve onları önemsediğinize ve onların dünya ve dünya hakkındaki görüşlerini onayladığınıza dair inancıdır.
Dinleme ve algılanan ortak duyarlılığı, sırayla çeşitli olumlu ilişki sonuçlarını destekleyen olumlu bir geri bildirim döngüsü oluşturur. Partneriniz, onları duyduğunuzu göstererek bir açıklık ve karşılıklı saygı atmosferini pekiştirdiğiniz için daha az endişeli ve savunmacı hissedecektir. Partnerinizin yanlış bir şey söylemekten korkmasına gerek yok çünkü yargılamak için acele etmeyeceğinizi gösteriyorsunuz.
Algılanan partner duyarlılığı sadece yakın ilişkilerde devreye girmez. Yakın zamanda tanıştığınız biriyle konuşuyor olabilirsiniz ve sizin ve bu kişinin COVID ile ilgili bir yüz maskesi veya aşı zorunlulukları gibi tartışmalı bir konunun zıt taraflarında olduğunuzu görebilirsiniz. Bu kişinin görüşünü duymak sizi çileden çıkarabilir. Yine de, kendinize dinleme izni verirseniz – ve dinlediğinizi gösterirseniz – sonuçta aynı fikirde olmasanız bile her birinizin saygı duyduğunu hissettiğiniz bir sohbete başlayabilirsiniz.
İyi Bir Dinleyicinin 10 Özelliği
Bütün bunlar iyi ve güzel, diye düşünebilirsiniz ama iyi bir dinleyicinin işaretleri tam olarak nedir? İyi bir dinleyici olarak kabul ettiğiniz biri tarafından anlaşıldığınızı, onaylandığınızı ve ilgilendiğinizi gösteren davranışları düşünebiliyor musunuz?
Itzchakov ve ortak yazarları, bu “yasallaştırılmış” davranışları belirlemeye çalışırken, hem iyi dinlemeyi hem de yüksek düzeyde algılanan eş duyarlılığını yansıtan 19 göstergeden oluşan bir listeyi, özellikle iyi dinleme için geçerli olan 10’a indirdiler.
Bu on nitelik, sözlü ve sözsüz davranışlar olarak iki kategoriye ayrılır ve her birinin açıklamalarıyla birlikte aşağıdaki gibidir:
Sözel: Kişinin ne dediğini anladığınızı gösterme.
-Düşünceler: Anlamı anladığınızı göstermek için diğer kişinin söylediklerini başka sözcüklerle ifade edin.
-Açık soru: Sohbetin akmasını sağlamak için basit bir “evet” veya “hayır” yanıtı olmayan sorular sorun.
-Doğrulama: Anladığınızı belirterek kişinin söylediklerini pekiştirin.
-Sözler: Diğer kişiyi konuşmaya devam etmeye teşvik eden basit kelimeler kullanın (örneğin, he-heh, tamam).
-Konuşmacının adını kullanın: Konuşmanın çeşitli noktalarında veya onları duyduğunuzu göstermek istediğinizde adını tekrarlayarak kişinin daha değerli hissetmesine yardımcı olun.
Sözel olmayan: Dikkatinizi verdiğinizi gösteren davranışlar.
-Yüz ifadeleri: Yüzünüzün ilgi, empati ve merak ifade etmesine izin verin.
-Baş sallama: Ara sıra, özellikle konuşmanın önemli noktalarında, kişinin söyledikleriyle birlikte başınızı sallayın.
-Vücut duruşu: Vücudunuzun diğer kişiye doğru dönmesine izin vererek dikkat ettiğinizi göstermek için pozisyonunuzu yönlendirin.
-Bakış: Konuşmacıyla göz teması kurun ve başka yere dikkatiniz dağılmış şekilde bakmayın.
-Sessizlik: Sessiz kalın ve diğer kişinin sözünü kesmeyin veya araya girmeye çok hevesli görünmeyin.
Bunlardan kaç tanesini başkalarıyla etkileşimlerinizde doğal olarak kullanıldığını hissediyorsunuz? Bunlardan bazılarını uygulamaya koymanın diğerlerinden daha kolay olduğunu düşünüyor musunuz? Yazarlar bunları zorluk açısından derecelendirmese de, en zorunun yansıtma ve doğrulama gibi en fazla çabayı gerektirdiği görülüyor. Başınızı sallamak oldukça kolaydır ve diğer kişinin adını kullanmak daha da kolaydır. Ancak, sadece dikkatinizi vermekle kalmayıp aynı zamanda anladığınızı göstermek biraz pratik gerektirebilir.
İyi Dinleme İlişkilerinize Nasıl Fayda Sağlayabilir?
İsrail liderliğindeki araştırma ekibi, model içinde, iyi dinlemeyi algılanan ortak duyarlılığı ile birleştiren bir dizi olumlu sonuç belirledi. Bir grup, bilişsel olarak etiketledikleri ve daha fazla açık fikirlilik, tutum değişiklikleri ve diğer kişiyi etkilemek için daha az sahte bir cephe kurma eğilimi içerenlerdir. Duygusal veya duygusal değişiklikler daha yüksek benlik saygısına, daha olumlu duygulara ve daha yüksek refah seviyelerine sahipti.
Son olarak, davranış açısından, iyi dinleme, diğer kişinin kendini ifşa etme olasılığının daha yüksek olmasına ve daha yüksek bir “kişilerarası kimya” duygusuna yol açabilecek bir dizi olumlu değişiklik başlatır. Başka biriyle tıkladığını biliyorsun. Bu son bulgu, o kişinin sizi ne zaman anladığını ve ne söyleyeceğinizi umursadığını gösteriyor.
İyi dinleme-algılanan yanıt verme bağlantısı, uzun vadeli yakın bir ilişkide özellikle önemli hale gelir. Sizin ve partnerinizin güçlü pozitif duygusal bağları (yani, “sevgi”) olduğu fikrinin ötesine geçen Itzchakov ve meslektaşları, “gerekli bir bileşen olmasına rağmen, [bu] genellikle tatmin edici çözümler üretmek için yetersizdir; daha ziyade dikkat ve tepki de gereklidir.”
Partneriniz size işte başarılı bir günden bahsediyor olabilir, ancak dinlediğinizi göstermek yerine, sıkılmış görünüyorsunuz veya günün olaylarının olumsuz taraflarını belirtmek için büyük acılar çekiyor gibisiniz. Yazarlar, bu tür kötü dinlemenin “ilişki sıkıntısı” ile ilişkili olduğunu ileri sürdüler.
Özetlemek gerekirse, yazarın sözleriyle dinlemek, “pasif bir bilgi alma eyleminden ziyade konuşma dinamiklerine aktif bir katkıdır”. Bu on ipucunu takip ederek dinleme becerilerinizi geliştirmek, sonuçta kendi tatmininizi ve dinlediğiniz insanlarınkini destekleyen geniş sosyal ilişkiler yelpazesini geliştirmenize olanak sağlayacaktır.
Kaynak: https://www.psychologytoday.com/us/blog/fulfillment-any-age/202112/10-ways-become-great-listener
Çeviren: Zeynep Sude Yıldız