Panik Atak Rahatsızlığının Günlük Hayatımızdaki Yeri
Panik atak; belirgin bir neden olmaksızın, bir anda ortaya çıkan ve zaman içerisinde tekrarlayan aşırı panik ya da korkunun hissedildiği ataklardır. Toplumda oldukça sık görülmektedir. Genelde insanlarda; çarpıntı ya da kalp hızında artış, terleme, titreme, nefes darlığı, göğüs ağrısı gibi fiziksel ve yoğun korku, panik, gerçek dışı düşünceler gibi duygusal belirtilerle ortaya çıktığı bilinmektedir. Panik atak ayrıca başka psikolojik rahatsızlıklara da neden olabiliyor. Bu yüzden dolayı panik atak rahatsızlığını hafife alınmayacak kadar önemlidir. Panik atak genelde ergenlik dönemlerinde başlar. Genelde erkeklere oranla kadınlarda daha fazla panik atak görüldüğü bilinmektedir. Kadınlarda yaşamlarını etkileyen çok fazla dış etken ve erkeklere göre çok daha karışık bir hormonel sistem vardır. Bu yüzden kadınlar daha fazla panik atak hastalığı yaşıyor olabilirler.[1]
Genellikle stres yaratan durumlar panik atağı tetiklemektedir ve bunlar önemli yaşamsal ya da travmatik olaylar olup karşımıza çıkan en önemli detaylardır. Aynı anı tekrar yaşama korkusu, o ana gidip bastırılmış olan düşüncelerle bir anda karşı karşıya gelmek zor olabilmektedir. Panik atağı en çok tetikleyen anılarımızdır. O geçmiş tırnak içinde söylüyorum ‘geçmiş’ anılarımız ile yüzleşmediğimizden dolayı bu panik atakları her insan yaşayabilmektedir. Yüzleşmek demek o anı tabi ki de yok etmeyecektir. Yüzleşmek, hayatınızı daha iyi yaşamınıza anlamlı kılacaktır. Her anımız bizim için önemli olmalıdır. Gözlerinizi kapatıp düşündüğünüzde, aslında yaptığınız birçok eylemin veya bir sözün her birinin ayrı ayrı anlamı olduğunu göreceksiniz. Yaşadığınız olumsuz bir durumun üstünü kapatmak kolay gelecektir, ama bu hareketinizin de bir anlamı olmalı. Her ne yaparsak yapalım bu hayatı yaşıyorsak herkes anlamlı bir hayat sürdürmek ister. Ama bir şeyleri geride bırakarak ne kadar anlamlı bir hayat yaşanabilir. Panik atak bozukluğu bazen toplumda ciddiye alınırken, bazen ise hiç ciddiye alınmayan bir rahatsızlıktır. Panik atak yaşayan bir insanı ciddiye almamak çok yanlış bir harekettir. Kişi o anda çok çaresiz bir şekilde karşı taraftan yardım beklerken, karşı tarafın ‘O zaten panik atak geçiriyor, bir şeyi yok’ gibi cümleler edilmemelidir. Bu gibi söylemler, panik atak geçiren kişi için daha ağır bir problem olacaktır.
Panik atak yaşayan hastayı nasıl fark ederiz?
- Ani tuvalet ihtiyacı,
- Ateş basması,
- Baş dönmesi,
- Baygın hissetme,
- Boğulma hissi,
- Dehşet hissi ya da ölme korkusu,
- Genel Titreme,
- Göğüs ağrısı,
- Hızlı kalp atışı,
- Kulaklarda çınlama,
- Kuru ağız,
- Mide bulantısı,
- Nefes darlığı,
- Parmaklarda karıncalanma,
- Terleme,
- Üşüme,
- Uyuşma veya iğne batması hissi,
- Vücuttan kopuk hissetmek.
Bir panik atak geçiren bir kişi yukarıdaki semptomlardan en az dört tanesi aynı anda gözlemlenmesi mümkündür. Panik ataklar genellikle 5 – 20 dakika arasında sürse de, bunun bir saate kadar uzadığı vakalar gözlemlenmiştir. Burada diğer bir önemli bir durum ise; panik atak (Acıbadem, tarih yok) her ne kadar korkutucu olsa da tehlikeli değildir.
Panik atak geçiren bir kişiye nasıl davranmalıyız ?
Panik atak geçiren kişinin yanında mutlaka sakinliğinizi korumanız gerekmektedir. Atakları esnasında kullandığı bir ilacı varsa, ona ilacını vermelisiniz. Eğer bulunduğunuz ortam gürültülü ise, kişiyi sakin ve sessiz bir alana götürün. Kişinin neye ihtiyacı olduğunu tahmin etmeye çalışın bulamazsanız eğe sormaktan çekinmeyin. Kişiyle iletişim kurarken basit ve kısa cümleler kullanın. Kişinin nefes alışverişini yavaşlatmak için birlikte de nefes alıp verebilirsiniz. Nefes alıp, verirken 10’dan geriye doğru saymak, kişiyi rahatlatacaktır.
Yanlış Bilinen İnançlar
İnsanlar genelde terapiste gitmekten veya psikiyatriste gitmekten çekinmektedirler. Bazı hastalar ya ilaç içme korkusu, bazıları ise kendilerini kusurlu bulduklarından dolayı, gitmekten kaçınmaktadırlar. Bu gibi rahatsızlıklar tüm insanlarda görülebilmektedir. Eğer panik atak yaşarsanız ve hayatınızı kötü etkilemeye başlamışsa, destek görmekten vazgeçmeyin. Uzman kişiler bu gibi rahatsızların üzerine çalışmış bilirkişilerdir. Şunu unutmamakta da fayda var; panik atak sadece ilaç desteği ile de geçecek bir rahatsızlık değildir. Genelde hastalar, ilaç kullanıp, iyileşemediklerini yakınmaktadırlar. Keşke her şeyi tek bir ilaç çözebilseydi, fakat bu genelde çok zor olmaktadır. Terapiler eşliğinde insanlar bu gibi rahatsızlarından kurtulmayı başarabilmektedirler. İlaç, sizi sakinleştirerek, bir nevi uyuşturarak panik ataklarınızı durdurur. Panik atağın nedenlerini tedavi etmez. Panik atak için kullanılan ilaçların çoğu sakinleştiricidir. Vücut, bir süre sonra bu ilaçlara alışır ve aynı derecede etkili bir şekilde çalışmaz. Bu nedenle bazı kişiler ilaç alırken bile panik atak yaşarlar. Dolayısıyla panik atak için ilaç iyi bir tedavi yöntemi değildir. Kognitif terapide, anksiyete bozuklukları tedavisi için çok etkili yöntemler kullanılır, fakat herhangi bir terapist değil, anksiyete tedavisinde kognitif terapi yöntemlerini bilen bir terapiste gitmek önemlidir.[2]
Panik Atakları Önlemek için Kendi Kendinize Ne Yapabilirsiniz?
- Bilişsel davranışçı terapi prensiplerine dayalı anksiyete için hazırlanmış yardım kitapları okunabilir.
- Pilates veya yoga gibi sağlıklı yaşam sporlarının yanı sıra sakinleştirici masajlar veya aroma terapilerinden faydalanılabilir.
- Semptomları hafifletmeye yardımcı olacak nefes alıp verme teknikleri öğrenilebilir.
- Stresi ve gerginliği azaltmak için düzenli fiziksel egzersiz yapılabilir.
- Atakları daha kötüleştirebileceği için şekerli yiyecek ve içecekler, alkol, kafein ve sigara kullanımı azaltılabilir.
ALEYNA ELMAS
Kaynakça
Acıbadem. (tarih yok). https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/panik-atak/ adresinden alındı
Fenomen Psikoloji. (tarih yok). https://www.fenomenpsikoloji.com/panik-atak-geciren-birine-nasil-yardim-edebilirsiniz/ adresinden alındı
[1] Dr. Yılmazer – Hürriyet Gazetesi
[2] Dr. Christine A. Padesky