Hepimizin bildiği ve “renk” diye isimlendirdiğimiz o kavramın kısa bir tanımını yapıcak olursak; renk,ışığın özyapısına ya da cisimlerden yansımasına bağlı olarak gözde oluşturduğu etkidir.Bilindiği gibi renkler en temel şekliyle “ana/saf renkler” ve bu ana renklerin kendi aralarında ikişerli karışımından meydana gelen ”ara renkler” olmak üzere 2 kategoride sınıflandırılmaktadır.Ayrıca renkler psikolojik etkilerine göre de “sıcak/pozitif renkler” ve soğuk/negatif renkler” olmak üzere 2 farklı kategoriye ayrılır.Sıcak renkler,izleyeni neşelendiren ve enerjisini artıran;soğuk renkler ise güven ve huzur veren ,yatıştırıcı renklerdir.
Genel olarak hangi rengin insan üzerinde nasıl bir etki oluşturduğu konusunda ise kısaca şunları söyleyebiliriz:
Mavi renk: İnsanlara huzur,rahatlık ve mutluluk verir,doğru düşünme ,olumlu karar verme ve yaratıcılığın gelişmesi gibi özellikleri içinde bulundurur.
Sarı renk: Çok yüksek oranda parlaklığı/açıklığı, canlılığı,hareketliliği ve iyimserliği içerir.Dikkati artırır ve zihni açar,uzun süre bakıldığında sinir sistemini ve kanın damarlarda akışını düzenler.Şakanın rengidir.
Kırmızı renk: Aktif,girişken,önderlik ve güçlülük özelliklerine sahip olan ve titreşimi en kuvvetli renktir.Aşk ve tutkunun da rengidir.
Yeşil renk: Özgüven,iyimserlik,üstünlük,sessizlik ve huzur vericilik gibi temel bazı özellikleri bulunan bir renktir ve kişiliğin dayanınıklığını ,kendisini denetlenmesini,ayakta dimdik durabilmesini çağrıştırır.
Turuncu renk: Sıcakkanlı oluşu,girişkenliği,uyarıcılığı,yürekliliği,iyimserliği ve çoşkuyu ifade eder.
Mor renk: Korku.stres.şok gibi durumlarda tercih edilen ve duyarlı kişilği temsil eden bir renktir.Derin pskolojik etkilere de sahiptir bu yüzden ruh ve sinir hastalarını sakinleştirmek içinde kullanılır.
Siyah renk: Karamsarlık,kötümserlik,çaresizlik ve yas duygularını ifade eden en olumsuz duygu rengidir.
Beyaz renk: Doğruluğu ve dürüstlüğü simgeleyen tüm renklerin destekleyici ve birleştirici olan bir renktir.
Son olarak renklerin davranışlar üzerindeki etkisine gelirsek bu konuda birçok araştırma yürütülmektedir. Bir araştırmaya göre , rengi sıcak tonlarda olan plesebo ilaçları, soğuk renklerde olanlara oranla daha etkili olmuşlardır. Mavi ışık veren sokak lambalarının olduğu yerlerde, suç oranlarının azaldığı gözlemlenmiştir. Sınav öncesinde kırmızı ışığa maruz kalan bir öğrencinin, sınavda başarısız olduğu görülmüştür. Ayrıca futbol takımları üzerinde yapılan gözlemlerde, siyah renkleri ağırlıkta olan renklerde forma giyen futbolcuların, penaltı almaya daha yatkın oldukları görülmüştür. Ayrıca araştırmaya katılan kişiler, siyah forma giyen takımların kendilerinde olumsuz duygular uyandırdıklarını söylemişlerdir. Sonuç olarak; araştırmacılar, renklerin insan davranış ve duyguları üzerinde etkili olduklarını, bu etkilerin kültürden kültüre ve çeşitli faktörlere bağlı değişebildiğini öne sürmüşlerdir.
Yazan: İrem Yağcı