Eğer rüyalar uyku kalitenizi etkiliyorsa, o kadar da zevkli olmayabilirler. Hepimiz hatırlasak da hatırlamasak da her gece rüya görürüz. Çoğu Amerikalı kronik olarak uykusuzluk yaşamaktadır. İdeal uyku ve uyku düzenlerimizin genel olarak sağlığımızı ve zindeliğimizi nasıl etkileyebileceği anlayışına sahip olmak önemlidir.
Rüyalarımız Nasıl Çalışır?
Nerede olursa olsun herkes her gece 3- 6 kez rüya görür. Rüya görmek, normaldir ve sağlıklı uykunun bir parçasıdır. Rüyalar, uyku evreleri boyunca oluşan bir dizi görüntü, hikaye, duygu ve histir. Hatırladığınız rüyalar, uykunuzun REM döngüsü sırasında gerçekleşir. REM, hızlı göz hareketi anlamına gelmektedir. Uykuya daldıktan yaklaşık 90 dakika sonra REM uykusu gerçekleşir ve yaklaşık 10 dakika sürer. Beynimiz bu noktada çok aktiftir ve bu zamanda daha çok hatırlanan rüyalar gerçekleşir.
Görünüşe bakılırsa rüyalar, gün içinde meydana gelen olayları canlandırmamızın bir yolu olarak ortaya çıkıyor. Deneyimlenmiş ortama karşı bir tepki gibi görünüyorlar. Gün içerisinde stresli veya üzücü bir şey yaşayan kişi, geceleyin o konu hakkında rüya görmeye daha çok eğilimlidir. Rüya görmenin beynin bellek fonksiyonuna yardımcı olduğunu öne süren bazı çalışmalar var. Bilişinize ve olayları işleme yeteneğinize yardımcı olurlar – “…rüya görmek, uyanık bilinçli deneyimin doğal bir uzantısıdır.”
Ne hakkında ve neden rüya gördüğümüzle ilgili birçok teori var. Durum ne olursa olsun, bir birey için özellikle önemli olması gereken şey, ne hakkında rüya gördükleri değil, uyku kalitesini nasıl etkilediğidir.
Rüyaların Etkisi
- Uykuda
Rüya görmek normal olmakla birlikte, uykuya veya genel akıl sağlığına müdahale eden bazı anormal kısımları olabilir. Örneğin; uykuya daldıktan hemen sonra canlı rüyalar görüyorsanız, bu narkolepsi denilen uyku durumunun bir belirtisi olabilir.
Rüyalar genel anlamda uykuyu olumsuz bir şekilde etkilemez fakat kabuslar etkileyebilir. Uykuyu etkileme şekilleri, uykuya dalmayı daha da zor hale getirebilmeleri ve uyku evrelerinde hareketsizliğe sebep olabilmeleridir. Bu durumda, kişiyi gün içerisinde daha uykulu hale getirebilir.
- Günlük Yaşamda
İyi ve kötü rüyalar günlük yaşamı etkileyebilir. Sık görülen kabuslar kişinin uykuya dalma becerisini engeller ve bu da gün içerisinde uyuklamaya neden olur. Diğer bir yandan, rüya görmek kişinin, diğer insanların olumlu duygularını işleme becerisine yardımcı olabilir, bu da kişiyi yüksek düzeyde sosyal yeterliliğe sahip olmasını sağlar.
Rüya görmemeniz, REM uykusuna ulaşmadığınız anlamına gelebilir ve bu durum yüksek düzeyde uykulu olma, depresyon ve sağlık sorunlarına neden olabilir. Görünüşe göre, olumsuz rüyalar gören insanlar gün içerisinde yüksek seviyede strese de maruz kalmakta ve uyku bozuklukları yaşamaya daha çok eğilimliler. Aynı şekilde, olumlu rüyalar gören insanlar, daha az uyku bozukluğu durumu yaşamaya eğilimliler. Yine de nedenini bilmek çok zor. Ne olursa olsun, gün içerisinde pozitif düşünmeye çalışmak, geceleyin oluşan olumlu veya olumsuz rüya türlerine yardımcı olabilir.
Karabasanlar ve Kabuslar
Karabasanlar ve kabuslar, iki farklı rüya türüdür. Karabasanlar, olumsuz bir rüya nedeniyle rüyayı gören kişiler, uykularının ortasında dövülen veya inleyen biri olarak görünür ve bunlar NREM uykusuyla ilişkilidir. Genellikle çocuklarda oluşur. 10-30 dakika sürmesine rağmen, karabasan yüzünden uyanamazlar. Kabuslar, ansızın kişinin uyanmasına sebep olan ve REM uykusuyla ilişkili olan olumsuz bir rüya türüdür. Her yaşta herkesin başına gelebilir. Uyku yoksunluğu, kabuslarda artışa neden olabilir.
Uyku kalitenizi etkileyebilecek birçok farklı şey vardır, bu nedenle bugün uyku kalitenizi nasıl iyileştirebileceğinizi merak ediyorsanız nöroloji poliklinikleri ile iletişime geçmekten çekinmeyin!
Çeviren: Zeynep Tuna Bozkır
Kaynak: https://www.sleepdr.com/the-sleep-blog/do-dreams-affect-sleep-quality/