Hayatımızda ne olursa olsun, bilinçli veya bilinçsiz, zihnimiz etkilenir. Bazen sevdiğimiz birinin beklenmedik ölümü, hastalık, korku dolu düşünceler, ölüme yakın kazalar veya deneyimler travmaya sebep olur. Ciddi olarak acı veren olayların sonucunda oluşan psikolojik travma, ruha (psyche) zarar verir.

Somatik Psikoterapi Nasıl Yardım Eder

Somatik psikoterapi, psikolojik travmalardan muzdarip hastaların başa çıkmalarına, iyileşmelerine ve normal bir hayat yaşamalarına yardım etmede en iyi yöntemlerden birisidir. Somatik kelimesi Yunancada yaşayan beden anlamındaki “soma” kelimesinden gelmiştir. Somatik terapi, psikolojik geçmişi göz önünde tutarak, zihin ve beden ilişkisini inceleyen bir bütüncül terapidir. Somatik terapinin ardındaki teori, travma semptomlarının otonom sinir sisteminin dengesizliğinin etkileri olduğudur. Geçmiş travmalar otonom sinir sistemini bozar.

Somatik psikologlara göre bedenlerimiz, beden dilimize, duruşumuza ve hatta ifadelerimize yansıyan geçmiş travmalarımıza tutunur. Bazı durumlarda geçmiş travmalar, ağrı, sindirim sorunları, hormonal dengesizlikler, cinsel işlev bozukluğu ve bağışıklık sistemi bozukluğu, anksiyete ve bağımlılık gibi fiziksel semptomlarla açığa çıkabilir. 

Yine de, otonom sinir sistemi somatik psikoterapi yoluyla homeostaza (homeostasis) geri dönebilir. Bu terapi, geçmiş travmaların sonucunda ortaya çıkan çoğu fiziksel ve zihinsel semptomları tedavi etmede ve huzursuz hastalara rahatlık sağlamada oldukça yararlı bulunmuştur.

Somatik psikoloji zihin ve beden ilişkisinin derinden kökleşmiş olduğunu doğrulamıştır. Son yıllarda sinirbilim, zihnin bedeni nasıl etkilediğini ve bedenin zihni nasıl etkilediğini göstererek somatik psikolojiyi destekleyen kanıtlarla ortaya çıkmıştır.

Nasıl Çalışır

Somatik terapinin asıl amacı, travmatik bir olaydan sonra bedende kalmış olabilecek fiziksel gerginliği tanımak ve serbest bırakmaktır. Terapi seansları genel olarak hastanın baştan aşağı bedenindeki hislerin deneyimini izlemeyi içerir. Kullanılan somatik psikolojinin şekline bağlı olarak, seanslar bedensel hislerin farkındalığını, dansı, nefes tekniklerini, ses çalışmasını, fiziksel egzersizi, hareketi ve iyileştirici dokunuşu içerebilir.

Somatik terapi çeşitli faydalar sunar. Mevcut veya geçmiş olumsuz deneyimleri yeniden çerçeveler ve dönüştürür, benlik algısını, güveni, dayanıklılığı ve umudu öğretir. Konsantre olma becerisini geliştirirken, rahatsızlığı, gerginliği ve stresi azaltır.

Terapistlerin kullandığı somatik metotlardan bazıları titrasyon (adım adım ilerleme) ve salınım (pendülasyon) yöntemidir. Titrasyon bir kaynak durumu, bir güvenlik yeri kullanır. Hasta travmatik anılarla yönlendirilir ve sonra terapist hastaya, anıyı canlandırdığında hissettiklerinde herhangi bir değişiklik fark edip etmediğini sorar. Fiziksel uyaran genellikle kibar ve küçüktür. Ama, eğer fiziksel semptomlar oluşursa bununla uzun süre ilgilenilir.

Diğer bir yandan, salınım metodu dengesizlik ve homeostaz arasındaki harekete değinir. Titrasyonun aksine, bu tür bir yöntemde hasta, homeostaz durumundan fiziksel semptomların var olduğu bir evreye tanışır. Sonra hastanın stabilite durumuna dönmesine yardımcı olunur. Bu metotta boşalım meydana gelir. Boşalım, sinir sistemi tarafından depolanan strestir. Rahatsız edici içerikler, mide bulantısı, seğirme ve cildin kızarmasını içerebilir. 

Somatik terapi seansları tamamlandığında, hasta sıklıkla özgür, daha az stresli ve hayata daha bağlı hissettiğini bildirir. Bu, fiziksel ağrı ve zihinsel stres seviyesini de azaltır.

Çevirmen Notları:

Travmayı iyileştirmeye yönelik nörobiyolojik bir yaklaşım olan somatik deneyimlemenin kurucusu, Peter Levine’dir. Medikal biyofizik ve psikoloji doktorasına sahiptir.Beden ve zihni bir bütün olarak görmeden travmayı tamamen iyileştirmenin imkansız olduğunu söyleyen Dr. Levine tek bir alandan ilerlememiş ve travmayı anlamaya ve iyileştirmeye yönelik çalışmalarında sayısız alana giriş yapmıştır. Kitaplarında ve çalışmalarında nöroloji, psikoloji, felsefe, fizyoloji, biyoloji, etoloji gibi alanlardan edindiği bilgilerle travmayı incelediği çok net bir şekilde görünmektedir. Kendisini Kaplanı Uyandırmak adlı kitabı ile tanımış olduğum Peter Levine’ın, kitabının giriş kısmındaki kendi sözleri ile bu çeviriyi bitirmek istiyorum. “Hayata dair mekanik ve indirgemeci bakış açısının ötesinde organizma yaşar, bilir, hisseder ve duyumsar. Bu yaşayan beden, duyuları olan tüm varlıklarla paylaştığımız bu unsur, travmanın etkilerinden kurtulup iyileşmemiz için içsel bir kapasiteye sahip olduğumuz konusunda bizi bilgilendiriyor… Travmanın yıkıcı gücünün üstesinden geldiğimizde, içsel potansiyelimiz bizi ustalığın ve bilginin yeni irtifalarına yükseltir.”

Somatik deneyimlemeyi merak edenler için ek kaynaklar:

• Peter Levine – Kaplanı Uyandırmak
• Bessel Van der Kolk – Beden Kayıt Tutar
• Somatik deneyimleme sitesi : https://www.somatikdeneyimleme.com/
• Peter Levine, somatik deneyimlemenin yaratıcısı olduğu için genel olarak Peter Levine’ın tüm kaynak ve kitapları.

Çeviren: Yaren Günay

Kaynak: psychcentral