Hayatınızdaki gerçekten dürüst insanları düşünün. Küfür kullanmaya eğilimleri var mı? Veya tam tersini düşünün: Gerçekten dürüst olmadığına inandığınız insanların ağızları diğerlerine göre daha mı temiz (küfür kullanmamak anlamında)?
Daha genel olarak, küfürlü konuşmayı daha fazla mı yoksa daha az mı dürüstlükle bağdaştırırsınız? İki taraftan da argümanlar hayal edebiliriz. Ne de olsa ağız bozukluğu sosyal standartlara göre güzel bir davranış değil. Bu yüzden yalancılıkla ilişkili olabilir. Küfürler bazen başkalarına zarar vermek için de kullanılabilir ve eksik özdenetimle ilişkili olabilir. Aynı yalancılık gibi. Ağız bozukluğu güvenilir olmayan ve şaibeli bir karakter belirtebilir bize.
Ama durun bir dakika. Çoğu zaman küfür kullanımının ve dürüstlüğün aynı anda varolduğu durumlardan da bahsedebiliriz. Yanlışlıkla ayağına bir alet düşüren veya bilgisayarına kahve döken birinin “si*tir” diyebileceği bir durumda bu kişi aslında hisleriyle ilgili tamamen saydamdır. Bu kişi o an da şiddetli duygusunu, ne hissediyorsa onu ifade etmektedir. Dışarıdan her şey normalmiş gibi davranmak ancak içten içe çok kızgın olmak kasti olarak gerçeği saptırmak olurdu. Ve bu durum dürüstlüğe aykırı. Ek olarak, küfretmek yüksek kelime hazinesi, stres atma, ve acı eşiği ile ilişkili bulundu.
O zaman hangisi? Dürüstlük ağız bozukluğuyla ilişkili mi değil mi? Bu mesele için ampirik verilere sahip olmak güzel olurdu ve şükür ki şimdi ilk defa bu verilere sahibiz.
Bu ilişkiyi ilk kez test eden çalışmalarda, Maastricht Üniversitesi’nden Gilad Feldman ve çalışma arkadaşları küfür kullanımı ve dürüstlük arasında pozitif korelasyon buldu. Yapılan üç çalışma “Social Psychological and Personality Science” dergisinde yayınlandı.
İlk çalışmada 276 katılımcı bazı soruları yanıtladı. Sorulardan bazıları küfür kullanımıyla ilgiliydi, mesela farklı bağlamlarda (kendi kendine, başkalarına veya yazışırken) “Ne kadar sıklıkla küfredersiniz” gibi. Bazı sorular dürüstlükle ilgiliydi “Ne olursa olsun verdiğiniz sözü tutar mısınız?” gibi. Sonuç olarak, daha sık küfreden katılımcıların skorları dürüstlük alanında da daha yüksek çıktı.
Ben anketlere bu kadar güvenmeye eğilimli değilimdir, hele ki mesele yalan söylemek ve aldatmak olduğunda. Neyse ki Feldman ve çalışma arkadaşları başka tekniklerde kullandılar. İkinci çalışmalarında, Facebook’un yardımını kullandılar – daha spesifik olarak katılımcı olmayı kabul eden 73789 kullanıcının durum güncellemeleri. Feldman’ın bu durum güncellemelerini ayrı ayrı doğrulayabilmesinin bir yolu yoktu, ancak neyse ki dolaylı ve zekice bir ölçüm kullandı. Şöyle ilginç bir mesele varmış ki, insanlar yalan söylediklerinde bazı sözel eğilimleri oluyormuş, daha az birinci tekil şahıs kullanımı (kendilerini olabildiğince yalandan ayrı tutmak için) ve daha sık negatif kelimelere kullanmak gibi (yalandan rahatsızlık duydukları ve daha çok negatif duygu ifade etme ihtiyacı hissetikleri için). Bu sözel eğilimler yalanları farketmek için harika bir yol olmasalarda yardımcı oldular.
Facebook’a geri dönelim. Katılımcıların durum güncellemeleri aynı zamanda bazı yaygın küfürler için tarandı. Sonuç olarak Feldman’a göre daha sık küfredenler Facebook durumlarında daha dürüstlerdi.
Son olarak, üçüncü çalışma odağı bireysel seviyeden toplumsal seviyeye çekti. Amerika’da, dürüstlüğü eyalet eyalet ölçen “State Integrity Investigation” adlı bir ölçek var. Feldman önceden bahsedilen Amerikan Facebook kullanıcılarının verilerini alıp her birinin hangi eyaletlerden olduğunu belirledi. Sonuç olarak ortalama olarak Facebook’ta daha sık küfür kullanan insanların önceden bahsedilen ölçeğe göre dürüstlükte daha yüksek skorlara sahip eyaletlerden oldukları belirlendi.
Yani, en azından bu alandaki başlangıç çalışmalara göre küfretmek artan dürüstlükle ilişkili bulundu. Aslında, Feldman ilk çalışmada katılımcılara neden küfür kullandıklarını sordu. En sık ifade edilen iki nedenler duygularını ve gerçek benliklerini ifade etmekti.
Bazı ikazlar ifade edilmeli. Bu çalışmalar henüz bu alanda başlangıç çalışmalar ve dürüstlükle ilgili başka ölçekler görmeye ihtiyacımız var. Bu çalışmalar korelasyonal , yani nedensellikle ilgili hiçbir şey söyleyemeyiz. Ayrıca bu çalışmalar sadece genel eğilimleri buldular. Dolayısıyla küfür kullanan ve dürüst olmayan ve bununla birlikte çok az küfür kullanıp dürüst olan pek çok insan vardır.
Çeviren: Mikail Yayan
Kaynak: Psychology Today